تاثیر بی ثباتی اقتصاد کلان بر درآمدهای مالیاتی دولت (مطالعه موردی: ایران)

نقش اصلی در درآمدهای دولت را در چهار دهه اخیر درآمدهای ناشی از فروش نفت ایفا کرده است. ترکیب نامناسب درآمدهای دولت از یکسو به وابستگی شدید اقتصاد و درآمدهای دولت به نفت و از سوی دیگر نبود نظام مالیاتی کارآمد اشاره دارد. عوامل متعددی بر درآمدهای مالیاتی دولت اثرگذار هستند؛ یکی از این عوامل، عامل محیط اقتصادی می باشد. پژوهش ها نشان داده اند که در سه دهه گذشته اقتصاد کلان کشور همواره در حالت بی ثباتی قرار داشته است. مشاهده و مقایسه روند متغیرهای موثر بر بی ثباتی با روند تغییرات درآمدهای مالیاتی این سوال را به ذهن می آورد که آیا رابطه ای بین بی ثباتی اقتصاد کلان و میزان وصول درآمدهای مالیاتی وجود دارد یا خیر؟ در این پژوهش سعی شده است که ضمن بررسی شاخص بی ثباتی اقتصاد کلان، میزان اثرگذاری آن بر درآمدهای مالیاتی دولت، طی سال های 87-1357 بررسی گردد. پژوهش حاضر با استفاده از مدل معادلات ساختاری، به بررسی این پدیده در اقتصاد ایران پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش بیان گر این است که بی ثباتی اقتصاد کلان بر درآمدهای مالیاتی دولت اثر منفی می-گذارد. به طوری که با افزایش بی ثباتی، درآمدهای مالیاتی دولت کاهش می یابد؛ ولی این اثرگذاری برای انواع درآمدهای مالیاتی دارای شدت و ضعف می باشد. همچنین نتایج بیان گر ارتباط معنادار پنج متغیر: نرخ تورم، نرخ ارز، نرخ بهره، رابطه مبادله بازرگانی و کسری بودجه دولت با بی ثباتی اقتصاد کلان در ایران هستند.